گمانهزنی رسانههای چینی درباره توافق هستهای
تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۰۴۶۹۲
یک روزنامه چینی، در نخستین روز سفر رییس جمهوری ایران، نوشت: پیشبینی تحلیلگران همکاری استراتژیک قویتر و موضع هماهنگ در قبال توافق هستهای ایران است.
به گزارش مشرق، روزنامه صبح چین جنوبی، در گزارشی به بررسی دلایل و نتایج احتمالی سفر رییس جمهوری، حجت الاسلام رییسی به پکن پرداخته است، در این گزارش آمده است: توافق هستهای ایران در حالی در دستورکار قرار گرفته است که ابراهیم رئیسی رئیسجمهوری ایران، برای اولین بار به چین سفر میکند، علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران، عضو هیئت همراه رئیس جمهور است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
روابط نزدیکتر چین و ایران با ورود ابراهیم رئیسی رئیسجمهور ایران به پکن برای یک سفر سه روزه در روز سهشنبه آغاز شد، با پیشبینی تحلیلگران همکاری استراتژیک قویتر و موضع هماهنگ در قبال توافق هستهای ایران، مورد توجه قرار گرفته است.
رئیسی که در مرداد ۱۴۰۰ روی کار آمد، دوشنبه شب عازم پکن شد که اولین سفر رئیس جمهور ایران به چین از سال ۲۰۱۸ بود. تهران این سفر را بازتابی از اهمیت اقتصادی، سیاسی و استراتژیک روابط دوجانبه خوانده است.
انتظار میرود سید ابراهمی رئیسی رئیس جمهوری ایران با شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین ملاقات کند، این دومین گفتوگوی رو در رو آنها از ماه سپتامبر، زمانی که رهبران دو کشور در حاشیه اجلاس سازمان همکاری شانگهای در شهر سمرقند ازبکستان متعهد به تقویت هماهنگی استراتژیک شدند، به شمار می آید.
چین و ایران هر دو روابط تیره ای با ایالات متحده دارند، آمریکا که دهه ها خصومت با تهران داشته و اکنون در یک رقابت ژئوپلیتیکی شدید با پکن در چندین جبهه (از حوزه نظامی گرفته تا فناوری پیشرفته) گرفتار شده است.
این رسانه چینی اضافه کرده است: چند روز قبل از سفر رئیسی، ایالات متحده تحریم هایی را علیه هفت ایرانی به دلیل مشارکت در برنامه های پهپادی و موشک های بالستیک اعمال کرد و گفت: روسیه از پهپادهای ایرانی برای هدف قرار دادن زیرساخت های حیاتی در اوکراین استفاده می کند.
«فن هونگدا»، استاد موسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای، گفت که همکاری اقتصادی و احیای توافق هسته ای ایران در دستور کار رئیسی قرار دارد.
این توافق که در ژوئیه ۲۰۱۵ بین ایران و چندین قدرت جهانی از جمله ایالات متحده امضا شد، با خروج ایالات متحده متوقف شد.
هیأت مقامات ارشد همراه رئیسی شامل وزرای امور خارجه، امور اقتصادی، شهرسازی، نفت و صنعت معدن و رئیس کل بانک مرکزی است.
علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته ای نیز در این تیم حضور دارد.
فن گفت: از این فهرست، سخت نیست که ببینیم دو طرف در چه زمینههایی قرار است بحث کنند و در چه زمینههایی احتمال پیشرفت دو طرف بیشتر است.
چین و ایران در مارس ۲۰۲۱ توافقنامه همکاری استراتژیک ۲۵ ساله مهمی را امضا کردند، اقدامی که مورد بررسی دقیق ایالات متحده قرار گرفت.
جزئیات این توافق فاش نشده است، اما وزارت خارجه چین در آن زمان گفته بود که این توافق همکاری های دوجانبه را در زمینه انرژی، زیرساخت ها، ظرفیت تولید، علم و فناوری و همچنین پزشکی و مراقبت های بهداشتی گسترش می دهد.
روزنامه صبح چین حنوبی، با انتشار گفت و گویی با «ما شیائولین»، تحلیلگر روابط بینالملل در دانشگاه مطالعات بینالمللی ژجیانگ در هانگژو، از وی چنین نقل قول کرد: ایران ممکن است به دنبال حمایت چین برای شکستن محاصره اقتصادی ایالات متحده و غلبه بر انزوای فزاینده این کشور باشد، به ویژه برای اینکه ببیند آیا میتواند در دور زدن تحریم های مالی ایالات متحده از طریق تجارت، سرمایه گذاری و همکاری انرژی با چین پیشرفتی داشته باشد.
ایران سومین ذخایر بزرگ نفت و دومین ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد، اما تحریمهای ایالات متحده بیشتر صادرات انرژی این کشور را فلج کرده است و همهگیری کووید-۱۹ اقتصاد این کشور را با رکود شدید مواجه کرده است.
شیائولین اضافه کرد: رئیسی همچنین ممکن است برای احیای مذاکرات برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) که دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، از چین کمک بگیرد. چین در سال ۲۰۱۵ نقش مهمی در امضای این توافق داشت.
این تحلیلگر بر این باور است که ایران نمیخواهد مذاکرات هستهای از ریل خارج شود.
منبع: ایرنامنبع: مشرق
کلیدواژه: جشنواره فجر قیمت سفر رئیسی به چین توافق هسته ای برجام علی باقری کنی توافق هسته ای روسیه ترامپ توافق هسته ای ایران رئیس جمهور اوکراین موشک های بالستیک بانک مرکزی جین پینگ خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت توافق هسته ای ایران ایالات متحده رئیس جمهور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۰۴۶۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تهدید به بازنگری در دکترین هستهای؛ آیا امیدی برای توافق باقی مانده؟
نشانههایی وجود دارد که تماسهای مخفی بین ایالات متحده و ایران، نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد پرونده هستهای نیز در جریان است.
به گزارش اکوایران، ایران پس از عملیات پهپادی و موشکی به اراضی اشغالی و پاسخ محدود (رژیم) اسرائیل، ارزیابی کرد که توانسته با بازدارندگی هستهای اسرائیل و اتحاد نظامی اسرائیل و آمریکا به طور مؤثری مقابله کند.
بازنگری در دکترین هستهایبه نوشته استیمسون، ایران با دو دشمن روبروست که هر دو از تسلیحات هستهای برخوردار بوده، در حالی که ایران فاقد آن است. با این حال، در صورت تشدید بیشتر تنشها، ایران به احتمال زیاد برای ایجاد بازدارندگی در برابر حملات آینده، به سمت گریز هستهای پیش خواهد کرد.
در آستانه حمله محدود (رژیم) اسرائیل در ۱۹ آوریل، سرلشکر احمد حقطلب، رئیس سازمان حفاظت و امنیت هستهای در مورد لزوم بازنگری در استراتژی هستهای ایران در نتیجه افزایش تهدیدات آمریکا و (رژیم) اسرائیل صحبت کرد. او گفت: «اگر اسرائیل تصمیم بگیرد از تهدید حمله به مراکز هستهای ایران به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر تهران استفاده کند، بازنگری در دکترین و سیاستهای هستهای جمهوری اسلامی ایران و گذر از تحفظات قبلی اعلامشده توسط کشور، ممکن و قابلتصور است».
همزمان، روزنامه شرق مدعی شد امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل و معاون سابق دبیر شورای عالی امنیت ملی تماسهای آرام خود با آمریکا را نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد موضوع هستهای نیز ادامه داده است.
بنبست مذاکرات و توافق موقتآخرین دور مذاکرات رسمی هستهای در سپتامبر ۲۰۲۲ با پیشنهادی از سوی جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه و سیاست امنیتی به پایان رسید که به انجام نرسید.
مذاکره روسیه آمریکا درباره ایران ریابکوف رابرت مالیایران خواستار پایاندادن به اختلافات با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد مسائل پادمان، لغو تحریمهای آمریکا علیه سپاه پاسداران و تضمین ایالات متحده مبنی بر تداوم هرگونه توافق فراتر از دولت بایدن بود. چنین امتیازاتی حاصل نشد.
در غیاب توافق رسمی، آمریکا و ایران در ماه می۲۰۲۳ در عمان به تفاهم موقتی دست یافتند که ادعا شده بر اساس آن، ایران متعهد شد که غنیسازی اورانیوم را فراتر از ۶۰ درصد انجام ندهد، پنج شهروند دوتابعیتی ایرانیآمریکایی را آزاد کند و در ازای آن، وجوه بلوکهشدهاش توسط آمریکا آزاد گردد. واشنگتن همچنین سیگنالهایی فرستاد که تحریمهای نفتی علیه ایران را تشدید نخواهد کرد.
هدف از تفاهم موقت میان بِرَد مکگورک، هماهنگکننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ سفید و علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد هستهای وقت ایران دورزدن کنگره آمریکا بود که در غیر این صورت، فرصت بررسی دقیق و احتمالاً مسدودکردن یک توافق رسمی را داشت. با این حال، اسرائیل با این موضوع مخالفت کرد و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر (رژیم) اسرائیل در تماس تلفنی ۸ ژوئن ۲۰۲۳ به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داد که اسرائیل به هیچ توافقی بین واشنگتن و تهران پایبند نخواهد بود.
جنگهایی که سد مذاکرات شدندهمچنین همکاری نظامی ایران و روسیه با واکنش منفی کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا مواجه شد. حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به شدت بر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ تأثیر گذاشت و عملاً روندی که با ایران در سال ۲۰۰۸ آغاز شده بود را نابود کرد.
جنگ اوکراینبا افزایش قیمت انرژی پس از حمله روسیه به اوکراین، برخی از فشارهای اقتصادی فوری بر ایران کاهش یافت. روسیه و ایران به هم نزدیکتر شدند و روایت افول غرب و نیاز به «نگاه به شرق» در تهران قوت یافت.
با این حال، روابط اقتصادی نزدیکتر با روسیه و چین نتایج مطلوبی را برای رشد اقتصادی ایران به همراه نداشت. ایران قرار بود مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را در عمان در اواسط اکتبر ۲۰۲۳ از سر گیرد. آغاز جنگ غزه مانع از این امر شد، هرچند گزارش شده که دو طرف در ژانویه ۲۰۲۴ برای بحث در مورد حملات حوثیها در دریای دیدار کردند.
در بحبوحه ادامه جنگ غزه و افزایش تنشها میان آمریکا و گروههای مقاومت منطقه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران تولید اورانیوم با خلوص بالا را افزایش داده و از اواسط ۲۰۲۳، کاهش تولید را معکوس کرده است. مقامات آمریکایی بر این باورند که ایران در صورت غنیسازی بیشتر، سوخت کافی برای گریز هستهای را در اختیار دارد و زمان لازم برای آن را میتوان با روز اندازهگیری کرد، نه با ۱۲ ماه که توسط برجام تعیین شده بود.
گزینههای غربهنوز هم برنامههایی روی میز وجود دارد که میتواند مذاکرات هستهای را احیا کند. تهران اعلام کرده که عمانیها یک مکانیسم «کم در برابر کم» یا «گامبهگام» مشابه توافق می۲۰۲۳ ارائه کردهاند. یکی دیگر از احتمالات که توسط علی واعظ و ولی نصر پیشنهاد شده، تقویت همکاریهای منطقهای به عنوان راهی برای جبران محدودیتهایی در برنامه هستهای ایران است.
همچنین گزارشهایی از طرح ژاپن برای احیای مذاکرات هستهای به گوش میرسد، اگرچه هیچ جزئیاتی منتشر نشده است. ژاپن سابقهای در میانجیگری هستهای ندارد، اما به عنوان میانجی برای دستیابی به آتشبس جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کرد.
اگر نهایتاً مرگ برجام اعلام شود، غرب سه گزینه دارد: بازدارندگی، اقدام نظامی یا مذاکرات جدید. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام را در سال ۲۰۱۵ تأیید کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی میشود. پیش از آن، بریتانیا یا فرانسه میتوانند در صورت غنیسازی اورانیوم توسط ایران به سطح گریز هستهای، تحریمهای سازمان ملل علیه تهران را «بازگردانند». ایران تهدید کرده که در صورت بازگشت تحریمها، از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (مانند کاری که کره شمالی در سال ۲۰۰۲ انجام داد و سپس به ساخت بمب اقدام کرد) خارج خواهد شد.
سؤالی که مطرح میشود این است که آیا ایالات متحده در پی حمله تلافیجویانه ایران به اسرائیل در ۱۳ آوریل، تحریمهای نفتی را تشدید خواهد کرد؟ دولت بایدن تحریمهای جدیدی را علیه تولید پهپاد و فولادسازی ایران اعلام کرده، اما هیچ اشارهای به تحریمهای نفتی نداشته است. با توجه به اینکه تنها مزیت توافق فعلی بین دو کشور این بوده که ایران میتواند نفت را به چین بفروشد، به احتمال زیاد وضعیت شکننده موجود در طول انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت.
با این حال، حتی اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، احتمالاً در مورد کاهش تحریمها علیه ایران با احتیاط عمل خواهد کرد.
ممکن است ایران برای حفظ برجام بر روی کاغذ، تا زمانی که قطعنامه سازمان ملل در سال ۲۰۲۵ منقضی شود و شورای امنیت دیگر «درگیر» این موضوع نباشد، از اهرمهای خارج از موضوع هستهای استفاده کند.
جنگ غزه همچنین هم محدودیتها و هم فرصتهای ایران و گروههای مقاومت را برای مقابله با اسرائیل و آمریکا نشان داد. عملیات مستقیم ایران به (رژیم) اسرائیل، تحلیل دقیقتری از واکنش اسرائیل و آمریکا به ایران، خارج از «منطقه خاکستری» را در اختیار تهران قرار داد. ایران با ارزیابی این اطلاعات، میتواند برای استفاده در مذاکرات هستهای آتی اهرم فشار به دست آورد.
بهترین راه پیش رو میتواند ادامه تعهدات تکمادهای از سوی دو طرف بوده و در عین حال، خطقرمزها برای جلوگیری از تشدید درگیری در هر دو عرصه هستهای و منطقهای را رعایت کند. با درسگرفتن از تجربیات گذشته، هنوز هم یافتن راهحلی متوازن برای حلوفصل موضوع هستهای بر اساس فرآیندی گامبهگام امکانپذیر است.